luns, 28 de maio de 2018

Nas orixes da industria conserveira no Ortegal


Na Fábrica Vella (no Areal de Cedeira),
Eduardo Couto sobe un caldeiro de auga
 para as 
tinas


A industria conserveira desenvolveuse con moito pulo na comarca. Só entre Cedeira e Cariño chegou a haber preto de dúas ducias de fábricas, entre conserva en aceite, salgado e fariña de peixe -e mesmo escabicheiras (vinagre)-. 
Os inicios veñen de moi lonxe no tempo. Xa antes da romanización se conservaban os alimentos en olas de barro, mergullándoos en aceite, sal ou viño. No século XVIII os comerciantes cataláns que chegaban ás nosas costas vendendo os seus produtos, cargaban os barcos de sardiña salgada para a volta. Axiña viron o negocio e decidiron instalarse acó, investindo capital para introducir melloras técnicas e en infraestruturas, tanto na pesca coma no proceso de salgadura, aumentando a rendibilidade. Eran os "fomentadores". Con todo, houbo tamén familias empresariais galegas que participaron activamente na dita modernización.
Contra o final dese século e primeiros do XIX desenvolveríase a industria conserveira na Bretaña francesa e no País Vasco como hoxe a entendemos: en caixa hermética. Porén, unha súbita crise da sardiña nas costas do Golfo de Vizcaya, por volta do 1880, lévaos á formación de sociedades mixtas que comercializan baixo as marcas francesas, na altura xa recoñecidas internacionalmente. Con produto e envasado galegos, dan unha nova puxanza industrial ao sector. Andando o século XX as empresas autóctonas recuperan a súa autonomía financeira e comercial, e créanse outras novas.
Na Fábrica Vella (no Areal de Cedeira), que nun tempo sería de Leopoldo Rubido (pai), Eduardo Couto sobe un caldeiro de auga para as tinas, onde van lavar as sardiñas recente quitadas da salmoira que dúas raparigas, aprendices, traen no cesto. Do pozo sacaban auga do mar, limpa e doce, filtrada na area a varias brazas de profundidade. Atrás vemos catro traballadoras, cada unha co seu cesto e o seu tabal, empacando a sardiña.
Porén, como adoita suceder cando se conta a historia, as mulleres quedan invisibilizadas cando, en realidade, foron unha parte substancial e imprescindible en todo o proceso evolutivo:








O brazo frío da marea apertábache a cintura
e o teu corpo anegado pousouse no courel 
arrastrando unha mirada.
Dixémonos...
nun segundo o universo enteiro.
("No traballo e na vida compañeira", fragmento)


As lanchas achegábanse ata tocar fondo, varando no areal. As traballadoras, con caixas e patelas, metíanse na marea para carretaren o peixe e o sal ata a conserveira. Mulleres afoutas que diariamente desenvolvían o seu traballo cunha inmensa coraxe.


-----------------------------
Texto: Antom Labranha, socio colaborador do museo "Mares de Cedeira".
Fotografías, por volta de 1925: Imaxes para unha historia (André López-Willy) / Arquivo Fotográfico de Sotavento.

mércores, 23 de maio de 2018

LULI, KATE E A FANTASÍA



Portada do libro, cunha composición
sobre un óleo de Isabel Rego Fustes


17 de maio de 2018. Día das Letras Galegas. A xornada prestaba para recollerme ó abrigo da laranxeira e deixarme levar pola sensibilidade que a flor de azahar espallaba polo ar, o libro que me ía facer compaña non podería ser escollido ó chou, tiña que ser meditada a súa eleción. As palabras que ían vestir a narración tiñan, por forza, que axudar a me engaiolar con ledicia no ar primaveral xa fecundado e hoxe ateigado de vida.
Cando o canto do merlo aínda enchía o silencio da mañá, eu xa tiña a Kate@ nas miñas mans, cun illante agarimo fun descubrindo os seus segredos e alumeando as sombras nas que ficaba agochada.

A autora de nena, coa súa avoa materna,
Obdulia Acevedo, natural de Boal (Asturias),
orgullosa coa súa neta.
Luli é unha escritora no seu berce, e non porque non teña tras dela unha bibliografía que a sitúe noutro status de afianzamento -xa chegamos dabondo os ortigueireses e orteganos para colocala no andel do que é merecedora- senón porque considero que o mellor autor é aquel que non é capaz de abandonar a nenez; o escritor máis engaiolante é o que fai uso das súas engurradas mans para encher a virxinal páxina con palabras que ceiban a curiosidade e o interese infantíl; é o xeito máis doado de mesturar realidade e fantasía; é a única posibilidade de ferir a seriedade coa que queren poñer lindes á nosa vida coas armas agochadas nalgunha prohibición gratificante e salvadora. Ó fin e ó cabo, a nenez é a verdadeira patria do home, segundo deixou escrito o bardo Rilke.

Dibuxo de Manuel Martínez Pérez (5 anos) 
que figura na contraportada do libro
Luli, amais de todo o exposto, e coa axuda de Kate, sen dúbida a protagonista, deixa o relato empatinado nun aceno do sorriso e cómplice ollada, sempre presentes na súa faciana; facendo uso das astucias de nena que aínda leva consigo é quen de termos en vilo páxina tras páxina, até tal punto que a propia Kate, confesora e pano de bágoas e ledicias dos demais personaxes, aínda non puido aturar có acontecido.


Non teñas dúbida, Luli, que ó escribir ceibas as túas pantasmas, e nós xogamos con elas, coma fan os gatos cos animaliños que atopan no camiño, para devolverchas espidas, naturais e cheas de vida. Non teño ó meu carón á xa famosa e descoñecida Kate, mais ei de lle contar o acontecido á indecisa bolboreta que cos seus sedutores movementos consegue acougar o reviravoltas do meu maxín, quizais sexa o comezo dunha nova historia, amiga e benquerida Luli.



Texto: Manel Bouzamayor


------------------

Ficha do libro:
Kate @. Obdulia Dopico Cachán. Ed. autora/Sacaúntos. Ortigueira, 2018, 115 páxinas. Edición no venal




domingo, 20 de maio de 2018

20 años de la restauración de la iglesia de Santa Marta de Ortigueira

.
Membros da comisión organizadora
e do equipo de restauracion

Ortigueira vivió con emoción aquella obra que nos reconciliaba con nuestra historia.

Dos nombres inolvidables: Luis Diéguez y Jacobo Castro, promotores del proyecto.



Verano de 1996. Domingo plomizo. Me lo había advertido mi amigo Adolfo de la Lama, perito en cielos, a primera hora: “Hoy no levanta hasta la tarde”. De modo que la misa de doce parecía patronal. Salí de los primeros, ya presintiendo el Galaripos en el paladar, cuando me salen al encuentro, en la escalinata, dos buenos compadres, Luis DiéguezJacobo Castro. Por sus caras, se diría que vinieran a ponerse las esposas:
- ¿Tú sabes cómo están los soportes traseros del retablo mayor, las pinturas… ?
Oí campanas acerca del mal estado de la policromía a causa de tantos años soportando el humo de las velas- respondí con vacilación.
De modo que allá nos fuimos los tres, cruzándonos con los fieles más rezagados, iglesia arriba. Un forastero nos tomaría, por nuestro paso decidido, por tres autoridades. En el altar mayor nos demoramos al menos media hora. Luis y Jacobo estaban sobreaviso del deterioro que presentaba la instalación: tablas rotas, arrumbadas; la acumulación de polvo ocultaba los estragos de la carcoma. La verdad es que encogía el alma ver aquello, en vísperas de ocasionar una tragedia: cualquier día, el altarmayor, la joya de la corona de nuestra iglesia, una de las piezas venerables de la diócesis, corría un serio peligro de derrumbamiento. Me dicen que llevan compartiendo con el párroco, don José Buide, la preocupación, tanto por la salud del corpus de madera del monumento como por la pátina renegrida –más bien broncínea u ocre- que había ensombrecido las imágenes y elementos decorativos.

Dos siglos de historia
Parte traseira da nave principal
da igrexa chea de andamios
Echamos mano entonces de la memoria. El complejo conventual dominico comenzó a levantarse en los primeros años del siglo XIV en el mismo emplazamiento del actual aunque con diferente orientación. Estaba ubicado, extramuros, junto a la Porta da Vila, el Camino Real y el puente levadizo bajo el que discurrían, conforme al sentido de las mareas, las aguas de la bahía y las de la ensenada de la Preguiza. Con ayuda del ayuntamiento, las donaciones de los notables del Condado y los privilegios económicos (renta de la lancha de Fornelos e impuesto sobre las descargas de sal en el puerto) se desenvolvió sin aprietos la vida monacal que, en el siglo XVII, tenía horas reservadas para clases de doctrina y de teología básica, como nos enseña Carlos Breixo. (En los siglos XIV y comienzos del XV, el convento recibió de don Pedro Galán y del notario Juan Yáñez donaciones generosas de propiedades ubicadas en Miñaño de Arriba y Miñaño de Abajo. Todavía hoy, las tierras llanas que se extienden en Miñaño entre la carretera de Circunvalación y la ribera conservan en escrituras, pese a las ya lejanas Exclaustración de 1835 y Desamortización de 1836, la denominación de “Leiras do Convento”).
Sabido es que el viejo convento sufrió un devastador incendio antes de 1729 (Julio Dávila), pero, según este ilustre historiador las obras de reconstrucción de la zona conventual no se iniciaron hasta 1748, en tanto que las de la iglesia adjunta se aplazaron a 1776, cuando se contrató para realizar la obra al maestro de construcción Blas de Barros y su hermano Domingo Antonio. La misa de consagración se ofició en 1793. En una columna del primer cuerpo del retablo aparece otro dato revelador: la pintura policromada del retablo, imágenes incluidas, data de 1859. Es decir, el sufrido retablo mayor soportó durante 140 años una desigual batalla contra la agresión ambiental.

Jacobo Castro e Luis Diéguez observando
a imaxe de San Antonio no adro da igrexa
con Antón Álvarez e María Jesús Rey
Comisión Organizadora
De aquel momento de estupor y preocupación salimos los integrantes del trío con el espíritu de los cruzados, resueltos a salvar nuestros “santos lugares”. Los ortigueireses comarcales y los santamarteses lugareños tenemos a nuestra iglesia y su conjunto monumental -sede del Ayuntamiento desde 1836- como el faro que nos guía y arco de bóveda que sostiene el pasado histórico desde aquel poblado fundacional del reinado de Alfonso XI, investido con el rango de Villa Real por privilegio (1255) del Rey Alfonso X El Sabio.
Al día siguiente ya habíamos concertado cita con don José Buide, en la Rectoral, frente a un rioja abacial y un jamón selecto. Ante una consabida complicidad de objetivos, pocas palabras. Y allí se constituyó la Comisión Organizadora de la Restauración de la Iglesia Parroquial de Ortigueira que, pocas fechas más tarde, era recibida por el alcalde, don Jesús Varela, desde ese momento investido como un entregado comisionado más.
Nos dimos toda la prisa posible. Había de tener dispuesto el documentos base antes del inicio del nuevo curso, cuando se cocinan los presupuestos oficiales. Se repartieron las tareas: capítulo de argumentación histórica y puesta en valor del monumento a cargo de Carlos Breixo, estudio previo de la restauradora lucense Blanca Besteiro sobre el “estado del arte”, presupuesto provisional, itinerario de la obra de albañilería, pintura y restauración artística propiamente dicha. Y, lo más arduo, la financiación: de un lado, las instituciones públicas (Concello, Diputación, Xunta de Galicia y Obispado) y por otro, el apoyo ciudadano.

Los ortigueireses, todos a una
De mi experiencia de aquella actuación en nuestra iglesia, ya en el olvido tantos y tantos gestos generosos de colaboradores anónimos, me quedo con la respuesta de los vecinos. No hizo falta salir a la calle; la calle vino a nosotros desde el momento en que la iniciativa fue difundida en La Voz de Ortigueira. No basta decir que del coste de la obra (alrededor de 30 millones de pesetas), la mitad fue aportada por los vecinos de las parroquias del Concello –no sólo la de Santa Marta- y no pocos ortigueireses residentes en el extranjero. Recuerdo aquella respuesta como una llamada a rebato, un vendaval de emociones: se trataba de salvar la iglesia de nuestros mayores, de nuestros nietos. Todos demostraron entenderlo así. 
Y, al frente de todo, día a día, hora a hora, durante un par de años, Luis yJacobo; Jacobo y Luis, sin reparar en viajes ni en contribución personal, incluida la económica, siempre rindiendo cuentas a don José, cuya sonrisa se agrandaba cuando, por fin, Blanca Besteiro y sus muchachos trepaban por el retablo e iban devolviendo a las imágenes su color primitivo. 
No olvidaré mi llegada a Ortigueira, ya con la obra terminada, pero toda una sorpresa para mí. Me reclamó la mirada el alto relieve de la Virgen del Rosario, patrona de la Orden de Predicadores, nuestros dominicos. Yo recordaba esa pieza con el color aceituna de toda la vida y se me reveló con los colores azul y rosa originales. Allí mismo entendí que aquella empresa de amigos valió la pena. Luis y Jacobo quedan, para mí y para siempre, en ese altar mayor.

Ramón Barro

xoves, 10 de maio de 2018

Pioneiras I: o exemplo da mestra María del Carmen Dovale Lage


No barrio do Cristo de Couzadoiro,
en 1962





Hai poucas persoas que non coñezan na comarca á mestra María del Carmen Dovale, entre outras cousas porque máis alá da sua valía profesional como docente conducía unha moto desde os anos 60, o que nesa época era moi chamativo para unha muller.

Carmen Dovale ten unha biografía que se desenvolve case toda na nosa comarca, se ben de modo puntual viviría fora. Nace o 24 de agosto de 1931 en Baxás, lugar da parroquia de San Salvador de Couzadoiro, no seo dunha familia de labregos-muiñeiros; é a pequena dunha familia de cinco irmáns.
En Ortigueira, en abril do 1949,
diante do chalet de Segunda Calvo
Empeza a a prender as primeiras letras aos 5 anos na Escola Mixta e Unitaria de San Salvador, casa Anselmo. Aos 11 anos, desgraciadamente, queda orfa de pai. Da escola sae con 14 anos, en setembro de 1945, para facer o Ingreso do Bacharelato na Academia Santa Marta de Ortigueira, rexida polo reverendo D. Jesús Márquez Cortiñas. Ali acode andando ao principio; xa desde o ano seguinte faino en bicicleta, coa que poder regresar a casa as fins de semana.
Ao terminar o bacharelato elemental, incríbese na Escola Normal da Coruña, cursando por libre os estudios de Maxisterio, que eran desde sempre o seu obxectivo, ao tempo que seguía o Bacharelato superior no Instituto Concepción Arenal de Ferrol, do que dependía a Academia Santa Marta. Obtén o título de Mestra de Primeiro Ensino no ano 1952.
Procesión de San Cristovo (1963), presidida
polo reverendo D. Pastor Castro Montero
. 
Comeza o seu recorrido profesional facendo substitucións no Baleo (Ortigueira, Freitido (Mañón) e As Encrobas (Cerceda); alí, o 5 de maio de 1955, ten noticias do grave accidente pirotécnico de Couzadoiro, onde morren cinco persoas (véxase o ABC deses días). Máis tarde accede ao posto de Mestra Interina na Casanova e Fonte da Vila (Mañón), e tamén en Corbelle e Mera de Riba (Ortigueira).
En 1960 aproba o concurso-oposición de Mestra de Ensino Primario, sendo o seu primeiro destino -como propietaria provisional- a escola de Xuances, no concello de Xove (Lugo). En 1961, o 11 de xullo -día tráxico da Galerna do Cantábricio- obtén o permiso de circulación e pouco despois compra a súa primeira moto, unha Lambretta (matrícula LU-8559), coa que sería coñecida por toda a comarca
Título de Mestra de Ensino Primario (1952)
Xa como mestra propietaria definitiva ten o seu primeiro destino no Campo do Cabo, en Ourol (Lugo); aao ano seguinte se traslada a Casanova (Mañón), onde exerce sete anos, ata 1969. Seguen despois outros sete anos en Lago (Xove) e dazanove en Loiba (Ortigueira).
Xubílase en 1996 tras máis de catro décadas adicadas ao ensino e á formación de centos de alunos, que a recordan con cariño pola súa valía e o compromiso coa función docente. 
Inicia así unha nova etapa "profesional amateur” con pintura e encaixe de bolillos; actualmente vólcase nun programa de educación medio-ambiental e exposición etnográfica en Baxás (Couzadoiro)

                                           ---------------------------------------

Texto facilitado por Eduardo Dovale Muiños, presidente da asociación de veciños e veciñas de Couzadoiro, e sobriño de María del Carmen Dovale.


luns, 7 de maio de 2018

Hablando con las bibliotecarias de la Biblioteca Municipal "Juan Fernández Latorre" de Ortigueira

La biblioteca es un servicio gratuito y para todos,
por eso animamos a los que aún no nos
conocen a que nos visiten


Conversación con María José Vilasánchez Fuciños, directora de la biblioteca y archivo, y Mónica Pérez Armada, auxiliar del mismo centro.

— ¿Qué servicios ofrece la Biblioteca?
— Espacios para niños, jóvenes y adultos. Consulta en sala de libros, periódicos, revistas, material audiovisual. Préstamo de libros, revistas, CDs música, CD-ROMs, DVDs. Sección de temas locales. Catálogo informatizado, en el que además de consultar los fondos de la biblioteca, si accedes como usuario puedes renovar tus préstamos, hacer reservas. Acceso a Internet desde los terminales de la biblioteca o a través de la wifi. Reprografía e impresión de documentos. Posibilidad de solicitar la compra de libros que te interesen. Actividades de promoción de la lectura, muestras bibliográficas, cuentacuentos, talleres... 
— ¿Cuántos socios hay en total? 
—Desde 2016, con la implantación del nuevo programa de gestión bibliotecaria, ya no hay un número de socios de cada biblioteca, el carné es único para toda la red. 
— ¿En qué consiste ese carné único? 
—Desde 2016 la Xunta está trabajando para implantar en la red de bibliotecas de Galicia un nuevo sistema integrado de gestión bibliotecaria que abre las puertas a la integración de todas las bibliotecas públicas de la comunidad en un entorno unificado tanto para el trabajo de los técnicos de las bibliotecas como para la consulta de los catálogos de las bibliotecas de Galicia para cualquier usuario/a. Los usuarios de las bibliotecas integradas disponen de un carné único que da acceso a los servicios de todas ellas. Actualmente en la comarca ya se puede utilizar ese carné único en  Ortigueira, As Pontes y Cedeira. 
Mónica Pérez Armada e
María José Vilasánchez Fuciños
— ¿Cuál es el perfil del usuario habitual? 
—Las personas que acuden con frecuencia a la biblioteca son adultos que vienen a consultar la prensa, los opositores o estudiantes que vienen a preparar sus exámenes y los niños que después del cole vienen a hacer los deberes, trabajos y a buscar libros. 
— ¿Se lee más en gallego o en castellano? 
— Se lee mucho más en castellano.  
— ¿Se lee más en formato digital? 
—Nos parece que sí, cada vez hay más demanda de este servicio. De hecho desde las bibliotecas tenemos a disposición de todos los interesados dos plataformas de préstamo de libro electrónico: Galicia Le y Ebookdicoruna. Aunque al mismo tiempo, en nuestra biblioteca, las cifras de préstamos en papel continúan creciendo año a año. 
— ¿Cuáles son los autores más solicitados? 
—Los autores como Ken Follet, Isabel Allende o Carlos Ruiz Zafón son de lo más consolidado. Y recientemente se presta mucho a Fernando Aramburu, Dolores Redondo, Luz Gabás o Paula Hawkins
— ¿Qué libros fueron de lo más prestados el año pasado? 

—Entre el público joven y adulto: Patria, de Fernando Aramburu. Todo esto te daré, de Dolores Redondo. Media vida, de Care Santos. Como fuego en el hielo, de Luz Gabás. El asesinato de Sócrates, de Marcos Chicot. Una vida mejor, de Anna Gavalda. Tierra sin hombres, de Inma Chacón. Tienes hasta las 10:00, de Francisco Castro. Entre el público infantil: Princesita Sofía. Tinker Bell, de Disney. La princesa y el gigante, de Caryl Hart y Sarah Waburton. Dora la exploradora: Mis amigos, de Kristine Lombardi. El genial mundo de Tom Gates, de Liz Pichon. Súper chistes 3, de Pau Clua
Sección de novedades, donde encontramos los últimos best seller
— ¿Seguís algún criterio a la hora de elegir los libros? 
—En principio procuramos ir actualizando todas las secciones de la biblioteca, para ello consultamos selecciones bibliográficas que tienen equipos trabajando en ello, miramos blogs de lectura, revistas... A la hora de seleccionar el material siempre tenemos en cuenta el público que tenemos. Al ser una biblioteca pequeña, el personal está al frente de todos los servicios, y eso nos permite conocer a nuestros usuarios y sus gustos. 
— ¿Si un usuario pide un libro en concreto, se le pide? 
—La Biblioteca estudia las solicitudes atendiendo a criterios de interés general, oportunidad y adecuación a la política general de adquisiciones. Se tiene en cuenta el contenido temático, la previsión de uso, la adecuación a la colección, el prestigio del autor, la fecha de publicación, el precio, las características físicas… 
— ¿Conocéis los gustos de la gente y en base a ello recomendáis si os lo solicitan? 
Claro, es una parte importante de nuestro trabajo. Con el paso del tiempo se va estableciendo una relación con los lectores y se va conociendo a las personas.  Mucha gente ya nos pregunta directamente que qué tenemos para ellos. A veces, ya compramos un libro pensando en determinado público.  
— ¿Cuáles son las actividades que tienen más éxito? 
—Lo que mejor funciona son las actividades para público infantil. Hay fechas clave con mucha demanda de participación como es la Navidad, el Carnaval o en verano. 
— ¿Qué programación hay para los próximos meses? 
Sala de lectura del piso superior
—Pues como en abril, que es un mes con fechas claves para las bibliotecas, tenemos la agenda completa. En marzo celebramos el día de la mujer con unos talleres sobre una colección de libros. También este mes se realizó un bebecuentos destinado a bebés de 1 a 3 años. En abril se organizó la participación de todo el colegio en unas visitas guiadas a la biblioteca, con animación que incluye cuentacuentos, magia, malabares, sombras... 
Y el día 27 tuvimos una conferencia de Alfredo Torres sobre Elena Quiroga y su obra Viento del Norte, con referencias ortigueiresas, organizada por la Asociación Terras do Ortegal contando con nuestra colaboración. En mayo los alumnos/as del CEIP José María Lage, participarán en el habitual concurso del marca páginas. Para los siguientes meses aún estamos concretando porque está a punto de salir el programa "Ler conta moito", a través del cual programamos una serie de actividades cofinanciadas por la Xunta de Galicia. 
— ¿Qué premios recibisteis por vuestros programas de actividades? 
—Desde 2004 nos presentamos a la Campaña María Moliner del Ministerio de Cultura, obteniendo reconocimiento en todas las ediciones y especialmente en 2008, año en que conseguimos el Premio Nacional de Animación a la Lectura
— ¿La biblioteca está en las redes sociales? 
Pues muchas gracias por ser unas auténticas profesionales, siempre atentas a nuestras demandas.


                               -------------------------------------------------------------

Texto: Luly Dopico Cachán
Fotos: Álvaro F. Polo

Publicado no semanario LA VOZ DE ORTIGUEIRA, nº 5.312, de 27 abril 201

xoves, 3 de maio de 2018

Faladoiro de Alfredo Torres sobre Elena Quiroga

.
Foto: David Rguez. Morado


O 27 de abril, acubillados na nobre e senlleira arquitectura da biblioteca municipal, tivemos unha xuntanza onde a Literatura viña a ser a protagonista do acto. A Biblioteca Municipal, coa colaboura da asociación “Terras do Ortegal”, conseguiu agrupar arredor de 40 persoas cun claro interese en coñecer algo máis da escritora Elena Quiroga, a homenaxeada neste evento. O interese dos ortigueireses nesta novelista estriba no engaiolada que ficou da nosa xeografía e das nosa xentes, de tal xeito que non dubidou en espallalo polo mundo adiante, tendo como medio vehicular a “Viento del Norte”, novela coa que chegou acadar o premio Nadal do ano 1950.
O acto foi presentado pola concelleira Vanesa Trevín, quen logo de agradecer o traballo a prol da cultura que veñen desenvolvendo en colaboración co concello as asociacións privadas, e “Terras do Ortegal” en particular, así como o interese dos oíntes, fixo a presentación dos intervintes: Luli Dopico e Alfredo Torres.

Luli Dopico, na súa quenda, fixo a introdución do intervinte principal, o profesor de Literatura Galega Alfredo Torres; por ela soubemos da súa nenez en Ortigueira, dos seus xogos, dos seus estudos, dos seus mestres e dos seu paso pola Universidade de Santiago onde acadou a licenciatura en Filoloxía Románica, grazas á cal entrou no ano 1984 coma profesor no Instituto de Ortigueira, aos poucos anos do comezo da súa vida laboral dedicada ó ensino, a cal, despois de destinos coma Mondoñedo, Viveiro e Pontenova, rematou hai dous anos na vila de Guitiriz onde acontece a súa xubilación.
Xa metidos na cerna do asunto, Alfredo Torres, antes de proceder a falar da homenaxeada e a súa obra, fixo unha disertación arredor dos escritores da posguerra e as diferentes correntes e estilos, pois entre eles fica encadrada Elena Quiroga amais doutros coma Carmen Martín Gaite, Juan Benet, Sánchez Ferlosio, Carmen Laforet, Miguel Delibes ou Camilo José Cela.
Polas palabras de Torres soubemos que Elena Quiroga comezou cun naturalismo e realismo, ó que pertence “Viento del Norte”, ó estilo de Pardo Bazán, para ir chegando ó existencialismo e monólogo interior , de feito confesábase seguidora do escritor americano William Faulkner, un dos máximos expoñentes desta corrente. Torres foi quen de desenvolver os cambios xurdidos na escrita de Quiroga a través dunha selección das súas novelas e da lectura dalgúns dos parágrafos máis significativos.

Nunha carta que a escritora enviara no seu día a Segunda Calvo, e que puidemos ler, dáse a entender que a escritora se achega até Ortigueira ca teima de rematar a súa primeira novela “Soledad Sonora”, pois o ambiente da cidade de Coruña non era o máis axeitado para facelo; sen embargo, atópase cunhas paisaxes e uns personaxes que lle fan rebulir o maxín e; ós poucos, nace a trama de “Viento del Norte”, novela que tiña como título inicial “tumbaloureiro”, en referencia ó noso forte vento que deseguido deixa paso a unha insospeitada quietude.
Outra nova interesante do faladoiro de Torres estriba no feito de dar a coñecer que Elena Quiroga non fora, en contra do asumido, a segunda académica da Lingua, senón a terceira, pois a primeira fora, no ano 1784, María Isidra de Guzmán e, xa que logo, Carmen Conde a segunda, no 1978; Quiroga, acadaría o seu ingreso no 1983, presentada polo seu amigo Torrente Ballester, e loitando con Juan Benet, outro faulkneriano de pro.
En resumo, unha longa, mais amena e útil conversa onde a figura de Elena Quiroga foi diseccionada, no seu traballo e na súa persoa, con mestría; dabondo, en todo caso, para nos facer argallar que un recordo de Elena Quiroga, divulgadora do noso polo mundo adiante, na vila de Ortigueira é máis que razoable.