xoves, 14 de setembro de 2017

Peche da fundación Ortegalia

.




Foron varias as persoas que durante o verán nos teñen preguntado polo peche da fundación Ortegalia, o organismo que impulsaba a actividade cultural en Ortigueira. En termos estrictos, a fundación –que saibamos- segue existindo, e os que están pechados son os dous edificios onde desenvolvía o seu labor, situados na rúa do Salgueiro, a carón da praza das Tres Farolas ortegana: o principal (un fermoso edificio que foi antiguo cine), que contén determinadas coleccións arqueolóxicas e unha mámoa de lousa, así como o  situado enfrente, onde estaban as oficinas da entidade.

No blog da fundación, que segue sendo accesible por internet (non así a web propia da fundación, www.ortegalia.es, que conduce a outra cousa) a última noticia é do 2 de febreiro deste ano, e trata da inauguración dunha exposición, ademáis dun aviso, sen data, que indica: “O museo permanecerá pechado ata novo aviso. Desculpen as molestias”.

Como se sabe, a Fundación Ortegalia foi  creada no ano 2000, e tiña por obxectivos principais a protección, recuperación e difusión do patrimonio histórico, monumental e paisaxístico. Está rexida por un Patronato, do que forman parte o concello de Ortigueira, a deputación da Coruña, a Xunta de Galicia e outras entidades, que deberían soster economicamente a sua continuidade.
Desde antes do verán os edificios están pechados, e as 2 persoas que traballaban alí, a directora, Enma Sandá, e a responsable do parte museística, Marta Fraga, cesaron no seu labor; non hai - que saibamos- ningunha nota oficial do Patronato que informe da situación actual e do futuro da fundación en sí, dos edificios (propiedade da Xunta de Galicia), dos bens materiais da fundación e dos inmobles adscritas á fundación (Muiño de Mareas de Senra, casa de Couzadoiro, etc.), unha eiva informativa que é criticable.


Sería interesante que o concello de Ortigueira puidera recuperar a xestión e uso dos edificios, que contan cunha sá de conferencias moi útil e ben preparada, onde TERRAS DO ORTEGAL ten desenvuelto diversas charlas e tertulias desde hai varios anos. Pola nosa parte queremos agradecer a Enma e a Marta a súa colaboración durante todo o tempo que estiveron traballando alí, e recoñecer o seu traballo de impulso cultural e lamentar o seu cese.
.

venres, 8 de setembro de 2017

TERRAS DO ORTEGAL EN CARIÑO

.




Siempre es un placer volver a Cariño, la amabilidad de sus gentes y la vuelta por el paseo marítimo nos sigue emocionando, además la tarde estaba espléndida, el sol de justicia  y el motivo de lo más apetecible. Llegamos con tiempo suficiente para contemplar como se instalaban las barracas para festejar a San Bartolo y tomar una cañita fresca en buena compañía.

Poco a poco se fue juntando el grupo de amigos de “Terras do Ortegal” y pasamos a conocer las magníficas instalaciones de la fábrica de conservas “La Pureza”. Ana Docanto fue la mejor cicerone que pudimos tener, con mucha paciencia nos fue explicando el proceso de la conservación del pescado, desde que entra por la puerta, hasta que sale correctamente enlatado para su distribución. Bonito, caballa, sardinitas, mejillones… todo el sabroso mundo del mar para ser degustado como una delicatesen por su alta calidad.

La fábrica fue creada en 1924 por Vicente Docanto Martínez, pasando posteriormente a manos de su hijo Jesús Manuel Docanto Abella y constituyéndose en una sociedad  integrada por los hermanos Docanto Bouzamayor en 1994. En el año 2000, y siguiendo la tradición familiar, Ana funda “Conservas Vegetales y Mermeladas Amieiro”, que seducen los paladares más exquisitos, tal como pudimos comprobar con las conservas que nos regaló para que probáramos. En la tienda se venden mermeladas de todo tipo, incluso de vino mencía, muy adecuada para tomar de aperitivo untada con queso azul. Latas de grelos, cremas de zanahoria, calabaza… En fin, manjares deliciosos para gourmets de gustos delicados, con sabor a nuestra tierra,  que están para chuparnos los dedos.
Foto: Victoria Díaz Castañeira
Terminamos la tarde asistiendo a la presentación del Nº 4 de la Revista ‘Terras do Ortegal’, en la Casa del Concello. El concelleiro de Cultura, Jonathan Miranda, saludó a los presentes, entre los que se encontraba el actual alcalde de Cariño, José Miguel Alonso Pumar y el ex José Luís Armada,  así como al amigo Pepe Riola, a quien tuvimos el gusto de saludar, indicándonos que seguía a vueltas con: “O cano de Biriño”. Inició el acto el joven investigador Lois Armada Pita, colaborador en la edición con un trabajo sobre el “Geoparque del Cabo Ortegal”. A continuación tomó la palabra, con una exposición muy didáctica, José María Leal Bóveda, licenciado en Geografía que nos acercó a: “A matrícula de mar e o reclutamento de homes para a Armada Borbónica no Ortegal”. José María Bermúdez Garrote, Práctico jubilado, habló de forma amena sobre: “La carpintería de ribera en la ría de Ortigueira”, un exhaustivo trabajo en el que sigue investigando. Por último, Francisco Javier Martínez Prieto, párroco de Ortigueira, con su magistral palabra abogó por la unión de todos, para que el nombre de nuestra comarca sea respetado y conocido allende los mares y dio a conocer: “Algúns datos salientables da parroquial de Santa María de Mañón”.

A las diez de la noche, con un fresquito reparador y una noche estrellada, nos despedimos de nuestros vecinos de Cariño y regresamos a Ortigueira con el firme propósito de regresar a disfrutar del ambiente festivo que se anunciaba por las calles engalanadas del puerto pesquero.
Gracias, José María Torres, por tirar del carro con tanto entusiasmo.

                       LULI

Foto superior (de esquerda a dereita): Luli Dopico, Francisco Javier Martínez, Toñi Girón, Pepe Bermúdez, Xosé María Leal, Ana Docanto, Ana María Torres, Marisa Pérez Ojea e Xosé María Torres.
Foto inferior (de esquerda a dereita): Francisco Javier Martínez, Pepe Bermúdez, Xosé Lois Armada, Xosé María Leal e Jonathan Miranda.

Texto publicado en La Voz de Ortigueira, nº 5.279, 08.09.17.

martes, 5 de setembro de 2017

Inauguración da exposición de pintura de Isabel Rego

Foto: Socorro Rey Rego

.

Palabras de presentación a cargo de Luli Dopico:

A Ría está preciosa; as montañas azuis —que cantou Antonio Rivera— son o mellor telón de fondo que podemos ter hoxe aquí. O inicio de setembro comeza como mellor sabemos facelo as xentes de Ortigueira: coa presentación da obra pictórica dunha muller artista que empeza a camiñar, amosándonos a súa alma a través dunha infinda paleta de cores que forman parte da súa vida.

Isabel, sei como te sentes, sei desa inocencia túa, da timidez que che embarga, do medo que traspasa a túa pel e dos nervios que non te deixan falar... é a ti a quen deberiamos escoitar, e non a min, que pouco entendo de arte.
E sei como respiras, porque así respiraba eu cando don David Fojo me chamou para entregarme a separata do meu primeiro libro «Á beira do Landro», aqueles contos que tiñan a frescura de ser editados sen máis por un home bo que desexaba o ben de todos nós. Aquela mañá crucei o Cantón orgullosa, abrazando o libro contra meu peito, como se fose un fillo máis. Así tes que estar ti: orgullosa dunha espléndida obra que nos amosas na madurez da túa vida; satisfeita porque hoxe estás demostrando a todos que es unha artista de pés á cabeza, porque te apaixonas co teu traballo e xa non podes vivir sen pintar, como servidora non pode vivir sen escribir.
Foto: Socorro Rey Rego

Pintas e soñas no teu santuario de Miñaño, na túa casa chea de lembranzas, buscando esa luz natural que entra pola fiestra onde está instalado o teu cabalete. Nos teus cadros nótase que estudaches deseño arquitectónico, pois presentas esa visión xeométrica e lineal que enches con espazos naturais: unha árbore, unha flor, un limoeiro…

Falabamos hai uns días de encontrar a «clave do éxito» que sería como atopar «a chave das noces»; que che gusta a pintura de Beryl Cook porque pinta dun xeito simpático as cousas que a rodean; que se foras unha cor, serías o verde piñeiro que tanto che custa conseguir; que os teus cadros arrecenden a óleo e saben aos mares dos teus amores, o Caribe e o mar galego, a nosa paisaxe da vida para seguir tirando…; e que se foses unha froita serías unha laranxa amarga, —moi saborosa para facer marmelada, engado eu.
Isa, es todo iso e moito máis. Es un pedazo de muller e unha artista no máis amplo sentido da palabra, porque es capaz de transmitirnos todo o que ti soñas: es espello, armario, silla da casa… obxectos que revalorizan os sentimentos, enseres da vida cotiá que removen as lembranzas agochadas no fondo do ‘Almario’, unha palabra que me encanta empregar e que lle copiei a Mario Benedetti cando pregunta «¿en qué ALMA o ALMARIO? [estará]».
Dicirche que xa non estás nese proceso de busca, que xa chegaches, aínda que como moi ben dixeches: «Sempre se está aprendendo, pero hai que ser constantes». 


Foto: Socorro Rey Rego


Neste momento gustaríame ser crítica de arte para explicarme mellor. Non o son, pero si sei ver esa paleta de cores frías nos teus temas africanos, fronte a esa outra cálida das emocións máis intensas das túas paisaxes; desas casas sen xente para que as habitemos, para que entremos nelas ata a cociña e aliñemos as nosas sensibilidades; en fin, desas persoas sen faciana para poñerlles nós os rostros que queiramos. 
Sei que me gustan os teus cadros —que nos gustan a todos os que estamos aquí— porque transmiten eses sentimentos que todos agochamos dentro. Sumámonos con ilusión a este nacemento teu como muller pintora, que comprendemos esa emotividade que se agocha en ti e ese medo a presentarte en público. 

Querida Isabel, vivir para amar, vivir para soñar, para escribir, para pintar… en fin, vivir para dar fe de que o noso paso por este mundo foi fecundo e procuramos dar o mellor de nós para deleite dos ollos e da imaxinación.
Como cada quen vai ver nos teus cadros o que desexa ver, eu,  en nome de tódalas túas amigas, de toda a túa familia, de toda a xente que te acompaña nesta presentación, quero darche as grazas por compartires tan marabillosa obra.
Grazas e, por favor, pecha os ollos para sentir o grande aplauso que brota dende o noso corazón.

Luli Dopico (1 de setembro 2017)