 |
| Exposición en Ortigueira. Cartaz de Diego Pérez Dopico |
CONMEMORACIÓN DO 75 CABODANO DE CASTELAO
Lembranza do mitin de Castelao en Ponte Mera en 1935
Domingo, 13 de outubro 1935
La Voz de Ortigueira recolle o sonado mitin en Mera, no Campo da Feira, de propaganda galeguista, a cargo dos exdeputados das Cortes Constituíntes, don Alfonso Rodríguez Castelao, don Antonio Vilar Ponte e don Ramón Suárez Picallo. Este mitin, reseñado como «Propaganda Política», non é do agrado de LVO, que o conta así:
Circulan varios rumores en canto aos motivos da organización. Uns din que se debe a certa cantidade de diñeiro que deu determinada persoa a fin de que elementos novos abrisen unha brecha nas filas Pitistas do distrito e outros opinan que é unha campaña pro consecución dun Concello en Mera. Os señores Suárez Picallo e Castelao estiveron acompañados polo señor Casariego e o señor Lema. Hai diversas opinións en canto a cantidade de público alí reunido, cremos, tendo en conta a parte do campo ocupada, que serían 500 persoas. Os inimigos políticos dos Pitistas, (que se din dereitistas) saíron defraudados, porque agardaban oír o que non oíron e escoitaron uns aplausos vigorosos que subliñaban conceptos que eles non desexaban oír. Tamén esperaban que tan cualificados oradores demostrasen a conveniencia práctica e económica da implantación do tinglado rexionalista nesta rexión galega.
 |
| Antón Vilar Ponte, farmacéutico e xornalista natural de Viveiro, que participou no mitin de Mera |
Nada novo dixeron, máis que as consabidas frases de relumbrón. Outros, os gullonistas, saíron avergoñados ao escoitar frases contra o caciquismo que eles mesmos representan e desexan restaurar no distrito. Nosoutros, informadores imparciais, non facemos máis que transcribir os comentarios escoitados. Por hoxe, punto final.
 |
| O pai de Antonio Rivera Losada coa súa muller Elvira e dous fillos, Remedios e Antonio |
Conversacións con Antonio Rivera Losada
Un xove Antonio de 15 anos e seu irmán foron recoller a Xubia a Castelao, que logo do mitin iría ata a súa casa de Mera. Aínda que LVO non o recolle, estiveron no mitin don Víctor Casas e o señor Gómez Román, sendo presentados por don Alfredo Rebollar de Izquierda Republicana, ante a bandeira galega e a tricolor republicana. “O Comité Galeguista que se está constituíndo en Santiago de Mera, unha Mocidade Galeguista, estará formado polo rapaz D. A. Malde Cobelo e o secretario, D. A. Rivera.
 |
| O escritor Antonio Rivera na Biblioteca Municipal de Ortigueira (Foto de Álvaro Fernández Polo |
Castelao en Viveiro e na Ponte Mera
Fragmento dun artigo publicado en El Heraldo de Viveiro o 17 de xaneiro de 2025, recollendo a Crónica escrita por Manuel Bermúdez, testemuña directa que acompañou a Castelao cando estivo en Viveiro nun acto celebrado polo Partido Galeguista, cos irmáns Vilar Ponte para homenaxear a Pérez Lugrís, e que logo volvería a velo en Ponte Mera, invitado polos partidos onde se centraron todos os comités republicanos.
Foi un éxito rotundo. Por aquelas terras ortigueiresas nunca oíran falar na nosa ilustre lingua vernácula, e foi notoria a presenza de Castelao, o máis grande debuxante de Galicia, investigador da historia, escritor inconfundible. A súa obra titulada Sempre en Galiza, debería ser o breviario dos galegos.
 |
| Separata de La Voz de Ortigueira editada pola imprenta Fojo. Autor Anxel Rosende |
Un día diferente, separata de La Voz de Ortigueira. Castelao nas terras do Ortegal.
Nun opúsculo editado pola imprenta Fojo en 1990, Anxel M. Rosende recolle varias crónicas interesantísimas sobre “a vida social dos orteganos (1891-1931)”. Entre elas escribe sobre o mitin do Partido Galeguista en Ponte Mera ante tres mil persoas, segundo A Nosa Terra.
O acto deu comezo ás catro da tarde, os oradores, Victor Casas, Antón Vilar Ponte, Suárez Picallo e Gómez Román acompañaron a Castelao e falaron dende un palco feito adrede engalanado con bandeiras galegas e republicanas. Foron presentados polo que sería alcalde de Ortigueira Alfredo Rebollar. Pouco tempo despois o galeguismo organizábase na comarca.
Exposición no Concello: DE ROSALÍA A CASTELAO
Con motivo da conmemoración do 75 aniversario do pasamento do ilustre tribuno, organizada pola concellería de Cultura de Ortigueira, en febreiro abriuse unha exposición na que se pode ver e ler con detalle os artigos e documentos de referencia.
------------
Texto: Luli Dopico
Unha versión en castelan deste artigo foi publicada no semanario La Voz de Ortigueira do 14-02-2025
