Os deputados polo distrito de Ortigueira. O exemplo do deputado Fernandez Latorre (1891-1910)

.

Foto: La Voz de Galicia

Os que teñan visitado algunha vez o salón de sesións da casa consistorial de Ortigueira terán visto un retrato situado na cabeceira dese espazo. A persoa retratada, de impresionante barba, é Juan Fernández Latorre, que fora en varias ocasións deputado a Cortes polo distrito de Ortigueira hai máis de 100 anos, pero que é coñecido sobre todo por ser o fundador do diario La Voz de Galicia.
Houbo unha época, cando menos entre 1850 e 1949, en que as circunscricións electorais en España eran comarcais, ou por dicilo máis exactamente, coincidían cos distritos ou partidos xudiciais. Non é o caso de agora, en que as circunscricións son as provincias, cun número de deputados a elexir que varía entre 3 e un máximo (nas provincias de Madrid e Barcelona) que sobrepasa os 30.

Na época que citamos, no distrito de Ortigueira elexíase 1 único deputado, que por forza tiña que facer campaña propia, ser coñecido polos electores, e render contas regularmente, pois senon para a seguinte vez non saía elexido. Cousa diferente ocorre na actualidade.
Pero vaiamos ao motivo desta entrada, que é a enumeración de todos os deputados que entre 1850 e 1949 foron elexidos polo distrito de Ortigueira, e que podemos ver neste enlace, pero que transcribimos para maior facilidade de consulta, por orde alfabética:

ALBERT DESPUJOLS, CARLOS

• 51. Elecciones 19.12.1920  Coruña (La) 
• 52. Elecciones 29.4.1923  Coruña (La) 

CALDERÓN DE LA BARCA CERUELO, PEDRO

• 39. Elecciones 5.4.1896  Coruña (La) 

CARAMÉS Y GARCIA, DOMINGO

• 35. Elecciones 27.4.1884  Coruña (La) 

CARBALLO COUSIDO, DANIEL

• 32. Elecciones 20.1.1876  Coruña (La) 
• 33. Elecciones 20.4.1879  Coruña (La) 

CRESPO BELLO, FELICIANO

• 59. Elecciones 13.5.1949 Administración Local

DONATO VILLARNOVO LOPEZ, VICENTE

• 34. Elecciones 21.8.1881  Coruña (La) 
• 36. Elecciones 4.4.1886  Coruña (La) 

FERNÁNDEZ LATORRE, JUAN

• 37. Elecciones 1.2.1891  Coruña (La) 
• 38. Elecciones 5.3.1893  Coruña (La) 
• 39. Elecciones 5.4.1896  Coruña (La) 
• 40. Elecciones 27.3.1898  Coruña (La) 
• 41. Elecciones 16.4.1899  Coruña (La) 
• 42. Elecciones 19.5.1901  Coruña (La) 
• 43. Elecciones 30.4.1903  Coruña (La) 
• 44. Elecciones 10.9.1905  Coruña (La) 
• 45. Elecciones 21.4.1907  Coruña (La) 
• 46. Elecciones 8.5.1910  Coruña (La) 

GULLÓN Y GARCIA PRIETO, ALONSO

• 46. Elecciones 8.5.1910  Coruña (La) 
• 47. Elecciones 8.3.1914  Coruña (La) 
• 49. Elecciones 24.2.1918  Coruña (La) 
• 50. Elecciones 1.6-1919  Coruña (La) 

MENDOZA MAYOL, MANUEL

• 21. Elecciones 25.3.1857  Coruña (La) 
• 24. Elecciones 22.11.1864  Coruña (La) 

PITA ROMERO, LEANDRO

• 54. Elecciones 28.6.1931  Coruña (La) 
• 55. Elecciones 19.11.1933  Coruña (La) 

PITA Y LAMAS, LEANDRO

• 17. Elecciones 31.8.1850  Coruña (La) 
• 20. Elecciones 4.10.1854  Coruña (La) 
• 29. Elecciones 2.4.1872  Coruña (La) 

REGUEIRA MARTÍNEZ, CANDIDO

• 31. Elecciones 10.5.1873  Coruña (La) 

RIVERO ZAPICO, JOSE VICENTE

• 22. Elecciones 31.10.1858  Coruña (La) 
• 23. Elecciones 11.10.1863  Coruña (La) 

RODRÍGUEZ Y RODRÍGUEZ, GASPAR

• 28. Elecciones 8.3.1871  Coruña (La) 
• 30. Elecciones 24.8.1872  Coruña (La) 

SALAMANCA Y MAYOL, JOSE

• 19. Elecciones 4.2.1853  Coruña (La) 

SÁNCHEZ ANIDO, JOSE

• 48. Elecciones 9.4.1916  Coruña (La) 

SOTO BARRO, TEOLINDO

• 36. Elecciones 4.4.1886  Lugo 
• 38. Elecciones 5.3.1893  Lugo 

VILLASUSO ESPIÑEIRA, FIDEL

• 41. Elecciones 16.4.1899  Coruña (La) 

VIÑAS VALDUESO, JUAN JOSE

• 16. Elecciones 6.12.1846  Coruña (La) 
• 18. Elecciones 10.5.1851  Coruña (La

A enumeración comprende a 19 nomes -todos varóns, ningunha muller- e algúns deles pode resultar coñecido para o lector atento á historia de Ortigueira. Como Daniel Carballo Cousido, a quen está adicada a Alameda da nosa vila; ou Feliciano Crespo Bello, destacado cargo da Falanxe local; Vicente Donato Villarnovo López, empresario  en diversas actividades e banqueiro -tiña unha casa de banca na seu propio domicilio, un amplo edificio de sete portas edificado e aínda existente na rúa Manuel Sandomingo- e que tamén fora alcalde de Ortigueira; Alonso Gullón  García-Prieto, varias veces deputado nos anos de 1910; Leandro Pita Lamas e Leandro Pita Romero, moi coñecidos, sobre todo este último, que chegaría a ministro da II República, a máxima maxistratura pública desempeñada por un fillo de Ortigueira.

Xa menos coñecidos serían tal vez Teolindo Soto Barro, que sería avó de Luis de Funes; Fidel Villasuso Espiñeira, acaudalado emigrante en Cuba, conselleiro fundador do Banco Hispano Colonial (despois Hispanoamericano), que axudou na construcción do actual cemiterio de Requeixo, onde está enterrado nunha tumba presidida por unha chamativa coluna ou Cándido Regueira Martínez, indiano non menos rico que o anterior, que tamén participou na construcción do cemiterio, e a quen se lle debe a construcción, en 1870 da actual Casa Rectoral da parroquia de Santa Marta, no Cantón ortegano.

Foto: Wikipedia

Pero de todos eles, o que durante máis tempo desempeñou o cargo de deputado do distrito, durante 19 anos, entre 1891 e 1910, foi Juan Fernández Latorre, político republicano -progresista diríamos hoxe- e moi coñecido por ser o fundador, en 1882, do diario La Voz de Galicia.

En Ortigueira continua hoxe a súa presenza, pois desde 2004 leva o seu nome a Biblioteca Municipal.

Quede aqui, pois a relación dos deputados do noso distrito para coñecemento de todos.